Từ "Nỗi sợ ChatGPT" đến cơ hội đào tạo công dân số: Cách ngành Thương mại điện tử Đại học Hoa Sen tích hợp AI vào từng môn học
Trong bài viết "Thi giấy và nỗi sợ ChatGPT" trên VnExpress, tác giả Phạm Hòa Hiệp chia sẻ nỗi lo của giáo dục đại học khi sinh viên sử dụng AI ngày càng phổ biến – từ viết bài, dịch thuật cho đến làm bài tập. Thay vì né tránh, ông đề xuất một hướng tiếp cận đầy nhân văn và tiến bộ: dạy sinh viên cách hợp tác và làm chủ AI.
Tại ngành Thương mại điện tử – Đại học Hoa Sen, chúng tôi đã hiện thực hóa hướng tiếp cận đó bằng cách tích hợp AI vào từng môn học cốt lõi, giúp sinh viên không chỉ học kiến thức mà còn luyện kỹ năng vận hành công nghệ trong môi trường kinh doanh số.
Môn: Thương mại điện tử – Dùng kiến thức chuyên ngành để "dạy" AI
Ngay từ những buổi đầu của môn học nền tảng "Thương mại điện tử", sinh viên đã được tiếp cận với ChatGPT như một công cụ hỗ trợ. Nhưng thay vì chỉ "hỏi đáp", các em được hướng dẫn cách viết prompt thông minh, tận dụng kiến thức đã học như hành vi người tiêu dùng số, phễu marketing, mô hình kinh doanh số… để khiến AI đưa ra phản hồi sát với thực tế hơn.
🎯 Bài tập tiêu biểu: Viết prompt để ChatGPT tư vấn chiến lược bán hàng qua sàn TMĐT cho một sản phẩm địa phương (ví dụ: nước mắm Phú Quốc) hướng đến thị trường Singapore.
Kết quả: sinh viên dần hiểu rằng AI không thay thế họ – chính họ mới là người định hướng AI bằng tư duy chuyên môn.
Học phần: Luật Thương mại điện tử – Tạo trợ lý ảo tư vấn pháp lý
Nhiệm vụ sinh viên
Ở học phần "Luật Thương mại điện tử", sinh viên được giao nhiệm vụ tạo một trợ lý ảo tùy biến, sử dụng GPT để trả lời các tình huống pháp lý liên quan đến hoạt động kinh doanh online: từ quy định về hợp đồng điện tử, điều kiện bảo vệ người tiêu dùng, đến chính sách giao hàng – hoàn tiền.
Dự án nhóm
⚖️ Dự án nhóm: Thiết lập một chatbot trả lời câu hỏi "Liệu shop của tôi có bị vi phạm nếu không ghi đầy đủ giá và điều kiện giao hàng trên trang web?" Dữ liệu và văn bản pháp luật được sinh viên nhập vào để tinh chỉnh AI.
Kỹ năng phát triển
Qua đó, sinh viên không chỉ hiểu luật mà còn luyện kỹ năng chuyển hóa điều luật thành tình huống giao tiếp, mô phỏng môi trường làm việc thực tế.
Môn: Chính phủ điện tử – Dùng AI làm game đo mức độ tương tác công dân
Học lý thuyết về số hóa dịch vụ công
Trong môn "Chính phủ điện tử", sinh viên không chỉ học lý thuyết về số hóa dịch vụ công
Thiết kế game tương tác AI-based
Sinh viên tham gia thiết kế game tương tác AI-based để đo mức độ quan tâm và hiểu biết của công dân về một dự án số của nhà nước (ví dụ: ứng dụng tiêm chủng, Cổng DVC Quốc gia, định danh điện tử).
Tạo mini-game "Hộp hỏi – hộp đáp"
🕹️ Dự án sáng tạo: Sử dụng GPT để tạo một mini-game "Hộp hỏi – hộp đáp" mô phỏng kịch bản công dân gặp tình huống hành chính (mất CCCD, xin cấp phép kinh doanh, v.v.), từ đó đo lường AI có phản hồi đúng không – và công dân có hiểu không.
Phân tích khoảng cách giữa thiết kế và trải nghiệm
Mục tiêu là giúp sinh viên thấy được khoảng cách giữa thiết kế số và trải nghiệm thực, từ đó cải tiến mô hình hoặc giải thích cách chính quyền nên truyền thông lại.
Thay vì sợ hãi AI, sinh viên Thương mại điện tử học cách cộng tác với nó

Đào tạo công dân số bản lĩnh
Phát triển tư duy phản biện
Cộng tác với AI
Sử dụng AI như công cụ hỗ trợ
Đổi mới giảng dạy
Tích hợp AI vào từng môn học
Giống như kết luận trong bài viết trên VnExpress: "Giáo dục không nên sợ AI, mà nên dạy cách làm chủ AI" – ngành Thương mại điện tử tại Đại học Hoa Sen xem đây là định hướng xuyên suốt trong đổi mới giảng dạy. Mỗi môn học là một sân chơi để sinh viên rèn kỹ năng tư duy, phản biện, và ứng dụng công nghệ một cách nhân văn và hiệu quả.
Thương mại điện tử không chỉ là kinh doanh online – mà là xây dựng thế hệ công dân số bản lĩnh
Ngành Thương mại điện tử tại Đại học Hoa Sen đào tạo sinh viên vượt xa kỹ năng kinh doanh trực tuyến thông thường.
Công dân số bản lĩnh
Trang bị kỹ năng để sinh viên trở thành công dân số tự tin trong kỷ nguyên số hóa
Thông minh ứng dụng
Phát triển tư duy phản biện và khả năng tận dụng công nghệ AI một cách hiệu quả
Dẫn dắt tương lai
Đào tạo thế hệ lãnh đạo có khả năng định hình tương lai của thương mại điện tử tại Việt Nam